Maszyna Hamleta

Gra Heinera Müllera

»Byłem Hamletem. Stałem na brzegu i rozmawiałem z falami BLABLA, mając za sobą ruiny Europy.« Tymi słowami Heiner Müller otwiera swoją sztukę, w której osobiste doświadczenia, wydarzenia historyczne i największy szekspirowski prokrastynator Hamlet stoją obok siebie na równych prawach.

W sztuce Müllera Hamlet jest jedynie posłańcem własnych myśli; wszystko już się wydarzyło. Dla młodego księcia, przytłoczonego nowoczesnym, nieustannie zmieniającym się światem, działanie nie wydaje się już w ogóle możliwe. Ten aktor Hamleta trzeźwo podsumowuje najważniejsze kluczowe punkty dramatu. Ale nie tylko on ma coś do powiedzenia - kochanka Hamleta, Ofelia, również pojawia się obok niego, a sam autor wydaje się mówić raz za razem, aż w końcu Elektra zabiera głos, a kosmos Szekspira zostaje całkowicie porzucony.

Heiner Müller pracuje z wieloma nadpisaniami w tym tekście, lakonicznie i rozczarowany, maluje nie tylko obraz wielkiego wątpiącego Hamleta, ale przede wszystkim obraz przesyconego społeczeństwa. Pomiędzy codziennymi obserwacjami, przemyśleniami na temat przemocy i nieuchronnej logiki zabijania i bycia zabijanym, raz po raz pojawiają się utopijne obrazy. Mówią one o radykalnym zerwaniu z konwencją, o całkowitej odmowie lub rewolucyjnym przewrocie społecznym.

Napisany w 1977 roku tekst jest dziś wciąż przerażająco aktualny. Poprzez wiele osobistych odniesień Müllera i analizę życia w NRD, sztuka śledzi ponadczasową tęsknotę za lepszym życiem i poprzez Hamleta odzwierciedla poczucie bezsilności w delikatny i przystępny sposób.

REŻYSER Jan Meyer

SCENA Ralph Zeger

KOSTIUMY Sabina Moncys